Cirit oyunları, İZMİR. 1809

Telif hakları vardır. COPYRIGHT dosyasını okuyunuz.......

Frenk sokağının kuzeyinde deniz kenarında Müsellim'in yazlık konutu vardır. Konut ayni amaçlı Frenklerin konutlarının ortasındadır. Geniş bir arazidir. Konutların bahçelerinde çok sayıda meyve ağaçları  vardır.


1834 Copeland şehir planı

Güncel şehir planı üzerindeki yeri

Müsellim'in evinin kuzeyinde sazlık bir düz arazi vardır ve bir iç liman olarak tanımlanabilecek yeri çevreler. Burası doğuya doğru bir şekilde iç limandır. Bu liman içine doğru yaklaşık yarım mil kadar gidince, ağaçtan yapılmış bir iskele (piyer) vardır. Burası gemilerin yükleme boşaltma işleri için kullanılır. Gezgin buraya geldiğinde limanda , İngilizler tarafından soyulmamak için Fransız bayrağı taşıyan Hollanda gemileri ile dolu olduğunu görür. Başka ülkeler de bu limanı kullanmaktadır. 

Bütün bu alan denizden kazanılmış alandır. burada ve daha iç kesimlerde, buralarının denizden kazanıldığını gösteren deniz kabukluları toprak içinde görülür. 
Burası Türkler için önemli bir alandır. Frenkler ve Rumlar deniz kenarına giderken, Türkler burada, cirit oyunları yaparlar. Cirit oyunları pazar günleri yapılır, pazar günü Rum ve Frenkler genellik ile İmbat rüzgarı ile serinlemek için deniz kenarına giderler.
11 Mart günü müsellim ve şehrin en önemli ağası ile birlikte tam donanımlı atları ve bir kaç zenci esir (yayan ) buraya gelir. Alan çok kalabalıktır.
Cirit oyuncuları da, ellerinde genellik ile 2 adet cirit taşırlar. Cirit oyuncu sayısının 100 civarında olduğunu da yazar.
Zenci esirlerin görevi, ciritleri oyunculara yetiştirmektir.
En önemli oyuncu Memlük'lü bir esirdir. Müsellim de uzman bir cirit oyuncusudur.
Cirit oynayan iki kişiden daha söz edilir. Gezginin anlattığı kişiler, kendisinden önce yaşamış kişilerdir. Bu bilgiler, kendisine aktarılan bilgilerdir. Bunlar;
1- Küçük Hüseyin paşa:  Eski Kaptan-ı derya dır (deniz kuvvetleri komutanı). 1803 yılında vefat etmiştir. Cirit oynar iken kendisini yaralayan çalışanının başını vurdurmuştur 
2- Yusuf paşa.Büyük vezirdir. Erzurum müsellimi iken ( Erzurum'un en büyük mülki amiri, vali), bir cirit oyununda kendisinin sağ gözünü yaralayan birisini para ile ödüllendirmiştir.

Cirit yarışmasını anlatan gezgin,  atlar ile ilgili bilgiler de verir. Türklerde at sayısı zenginlik ve asaletin de bir göstergesidir. Atlara çok iyi bakarlar, derileri parlaktır ( kaşağılanmış atlar), besilidirler ve atlarına çok iyi davranırlar. Sağlık ve beslenmeleri ile ilgilenirler. 
Atlar, bahar geldiğinde, yetişmekte olan mısır tarlalarına bırakılırlar. Haralarda, atlar arpa ve saman ile beslenir, yulaf ile beslenmezler.   Bu yüzyıllardır böyledir.  Atların uzun yaşadığı bilinir.
Bu atların bazı özellikleri vardır. Batı dünyasında olan atlar gibi ayni tempoda hızlı koşmazlar, atik değildirler ama, yürüyüş ve dört nala gidişte çok iyidirler.  Dörtnala giderken, çok ani bir şekilde , sık olarak durdurulabilirler. (gem  yardımı ile). Üzengilerin iç kısımı , mahmuz gibi kullanılmak üzere kürek şeklindedir. 
Türkler, atların hastalıkları konusunda oldukça ileridir. Batılı ülkelerin tedavi edemediği at hastalıklarını tedavi edebilmektedirler. Buna örnek olarak, atlarda görülen ani körlüğün tedavisi verilebilir.

Bu konuyu, J. C. Hobhouse' ın arkadaşı olan ve geziye birlikte çıktıkları Lord Byron da işlemiştir. 

A Journey through  OTHER PROVINCES
TURKEY IN EUROPE AND ASIA   TO
CONSTANTINOPLE,
DURING THE YEARS 1809 and 1810.
BY J. C. HOBHOUSE. \ 

PHILADELPHIA:
TCB1ISHED BY M, CABEY AND SOW.
March 8, 1817".

sayfa 83-84

LORD BYRON Ultimate Collection: 300+ Poems, Verses, Dramas & Tales: Manfred, Cain, The Prophecy of Dante, The Prisoner of Chillon, Fugitive Pieces, Childe Harold's Pilgrimage, Don Juan, The Giaour

2019. e-Artnow.

Chapter 21. 

Osman Koçanaoğulları