İzmir'in pek bilinmeyen Hanları

Telif hakları vardır. Telif hakları (COPYRIGHT) dosyasını okuyunuz 

Basmaneden başlayacağım. Anafartalar Caddesinin, Basmaneden başladığı noktadayız ve bu caddeyi Konakta olan Atatürk meydanına kadar takip edeceğiz. Hakkında her türlü bilgiye sahip olduğumuz hanlar bu yazı dizisinin içinde bulunmamaktadır. Söz edilecek olanlar hakkında pek fazla bilgiye sahip olmadığımız hanlar olacaktır. 

Şimdi aşağıda olan fotoğrafa bir bakalım. Fotoğraf 1920 yıllarına aittir.Fotoğraf, sırtımız Basmane garına yüzümüz günümüzde Altınpark olarak bilinen eski ve o dönemlerde olan adı ile Faik paşa mezarlığı ya da Musalla adlı yere dönük olarak çekilmiştir. Krokide olan hanlar bu fotoğrafta görülmektedir. (A) ve (B) olarak işaretlenmiş olan hanlar günümüze ulaşamadı. Günümüzde yerler,inde sadece arsa var. Her iki hanın da son kalıntılarını gördüm. Hanların arkasında olan Piliç sokağa açılan kapıları da vardı. Boş olarak duruyorlardı, çatıları kısmen vardı, ön kapıları belli idi. bir müddet sonra da (1950 sonu-1960 başı) yerlerine lokanta ve pide salonu açıldı. Her iki hanın isimlerinin ne olduğunu bilmiyorum. 

Sadullah han, bir kömür hanıdır. 1930 lu yıllarda Anafartalar caddesine bakan kısımın yola eklendiğini biliyoruz. Han olarak ta iş görmeye devam etmiş. 1950 sonlarına doğru,  han özelliğini kaybetmiş ve caddeye bakan kısımlarına dükkanlar yapılmıştır. Bu hanın 1297 sokağa açılan bölümü de  vardır. Günümüzde bu sokağa açılan kapıları görülebilir. (Fotoğrafı aşağıdadır). 

Aşağıda olan fotoğraf 1800 sonlarına ait. Sırtımız Altınparka yüzümüz Basmane garına bakmakta. Sadullah han arkada , bu neden ile fotoğrafta göremiyoruz.

Yukarıda olan fotoğrafın krokisi:

İlk krokide (1) olarak işaretlenen Aşık Mehmetoğlu han (1), halkımız tarafından "kömür hanı " olarak bilinen han, sahibinin adına izafeten " İlyas bey'in hanı " olarak bilinirdi.: Bu hanın sahibi rahmetli İlyas bey idi. Bu neden ile halk arasında " İlyas bey'in hanı" olarak ta bilinirdi. 

(3) numara ile işaretlenmiş olan han, çocukluğumda olan hali ile görülebilir. Değişiklik yok. Kömür hanı olduğunu biliyoruz. 

1=Fatma Erbay.  2009. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. H. 1311- 1314 (M. 1893-1896) tarihli Kassam sicilinin Transkripsiyonu. Tez.    file:///C:/Users/osman/Downloads/fatma_erbay_h.1311%E2%80%931314%20(m.1893%E2%80%931896)%20tarihli%20(51%20numaral%C4%B1)%20izmir%20kassam%20sicilinin%20transkripsiyon.pdf

Osman Koçanaoğulları

5 Ekim 2020