Hamallar
© Copyright Copyright dosyasını okumak için burayı tıklayınız
Gezginlerin hemen hemen
tamamına yakını, hamal konusunu yazmışlardır.
19. yüzyıl hamallarının
hepsi olmasa bile tamamına yakını Türk' tür. Musevi, Ermeni ve Rum hamal sayısı
çok azdır. Gezginlerin hemen hemen tamamına yakını, hamal konusunu yazmışlardır.
Yaşları genellik ile
18-20 yaş arasıdır. Batılılara göre çok uzun olmamak ile birlikte, Türk
ırkı olarak düşünüldüğünde oldukça uzun yapılıdırlar. Çok güçlü,
sakin huylu ve etrafa karşı gayet iyi davranırlar. Güçlerinin farkındadırlar.
Olaylara pek karışmazlar. Onlar için en kötü zaman sıcak yaz günlerinde
susama ve oruç tuttukları zamanlarda olan gıdasızlık ve susuz kalmaktır.
.Bir gezgin, bir keresinde, bir Türk hamalın, bir yunanlıyı " haşet
" ile nasıl yaraladığını anlatmış.
Gezginlerin, bu konuda
bir birlerinden kopya çektikleri de anlaşılmaktadır. Geldikleri yer bazılarına
göre Konya, bazılarına göre ise Uşaktır. Ortak nokta, bunların neden
hamal olduklarıdır. Gezgin anlatılarına göre, çocuk doğunca, annesi, çocuklarının
hamal olması için dua ederlermiş. Nedeni, hamallık ile kazandıkları para
ile köylerine döndüklerinde, kendilerine tarla alabilecek olan paraya sahip
olurlar düşüncesi imiş. Belli ki, hamallık yapmaktan başka çareleri yok.
Fakir insanlarmış, eğitim de görmemişler. Sırtlarında yük taşımada
kullandıkları sırtlıklarını ( arkalıklarını) detaylı olarak anlatılmış.
İzmir' de o yıllarda
yaklaşık 3.000 hamal olduğu bir başka gezgin tarafından belirtilmiş. Bağlı
oldukları bir lider ( dayı başı ) vardır. Bunun görevi, devlete verilecek
olan verginin ödenmesi ( devlete vergi vermektedirler), ve çalışanların ücretlerinin
dağıtılmasıdır. Ekipler halinde guruplara ayrılmış olarak çalışırlar.
Şehir içinde sabit
bir yük taşıma ücretleri vardır. Çok ağır yük taşıyabilirler. Bazı
gezginler 150 kilogram (300 libre) ağırlığında yük taşıdıkları yazmışlardır.
Yük taşırken, dengeyi sağlamak için nasıl öne doğru eğildiklerini yazan
gezginler de vardır.
Bir keresinde, İzmir'
de depremlerin çok sık olduğu bir yılda bir olay yaşanır. Hamallar içerisinde
bulunan ve muhtemelen de Mevlevi olan bir hamal, yük boşaltılırken
birden Mevleviler gibi, sema yapmaya başlar. Bu arada da, para için çalışmayın,
depremler ile yok olacaksınız der ve hamalların yük taşımayı bırakıp,
canlarını kurtarmasını söyler. Hamallar korkar. Malların sahibi, hamalları
işe dönmeleri için de ikna edemez. Yük taşıma bırakılır. Bu da her
halde ilk iş bırakma olmalı. (1800 ortaları)
Kullanılan kaynaklardan bazıları;
2- Ismeer or Smyrna and it's British hospital in 1855. By a lady.,1856
Osman Koçanaoğulları
