Casino - İzmir - 1800 ler
© Copyright Copyright dosyasını okumak için burayı tıklayınız
Bu yıllarda, İzmir'de iki gazino ön plandadır. Bunlar; Frenk gazinosu (casin de Smyrne) ile Rum gazinosudur (Casin du commerce). Cafe d'Eden (Jardin d'eden) bir cafe olarak bilinmekle birlikte, burada kumar oynandığı da bilinmektedir. (https://okocana.blogspot.com/2018/08/cafe-eden-jardin-deden-izmir.html)
Bu gazinoların ortak özellikleri;
Ortak özellikleri, bina yapılarıdır. İçlerinde , daha önceki tarihte basılmış ta olsa gazetelerin olduğu okuma salonu, büyük bir balo salonu, kart oyunları için oyun odaları, balo ve özel günlerde kullanılan ve balo salonuna bitişik olan orkestra ve bilardo odasıdır.
Aşağıda olan plan C. Goad planıdır., 1905. Yazıda adı geçecek olan Salvo oteli yani Salvo's Navy hotel, muhtemelen planın çizildiği tarihte artık yoktur, bu neden ile planda görülmemektedir.
1- Keel and Saddle . JOSEPH W. REVERE. BOSTON :
1872.
2- INCIDENTS OF TRAVEL IN GREECE, TURKEY, RUSSIA, AND P O L A N D.
BY JOHN G. STEPHENs, ESQ. 1839
3- CONSTANTINOPLE. BY CHARLES MAC FARLANE, ESQ. IN TWO VOLUMES.
VOL. I. 1828
4- LITTEL'S L I V I N G A G E.
CONDUCTED BY E. LITTELL
Volume XXVIII
JANUARY, FEBRUARY, MARCH, 1851. sayfa 169
6- NEW MONTHLY MAGAZINE EDITED BY W. HARRISON AINSWORTH, ESQ.
VOL. 90. LONDON : CHAPMAN AND HALL, 193, PICCADILLY ( LATE 186 , STRAND ) . MDCCCL 1850 sayfa 21
Osman Koçanaoğulları
1- Frank Casino ( Casin de Smyrne),
Yan tarafta görülen, Frenk gazinosuna giriş biletidir.
Adından da anlaşılacağı üzere Türklerin Frenk olarak tanımladığı batı Avrupa yurttaşlarının gittikleri yerlerdir. Türklerin, Rumların, Ermeniler ve Musevilerin buraya gittiklerine dair bir not görmedim. Buralara ayrıca gezmeye gelen yabancıların da kabul edildiğini biliyoruz. Bu gazino; İngiliz konsolosluğu ve Salvo's oteline yakındır. Üyeleri İngiliz, Fransız, Hollandalı ve diğer batılı ülke vatandaşlarıdır. Çok sıkı kuralları vardır. Smyrniote (İzmirli olmak ) buraya girebilmeniz için yeterli değildir. En önemli şart sizin Frenk olmanızdır. Buraya gelenlerin hemen tamamı, İzmir ve çevresinde ki Frenk tüccarlardır. Ayrıca diplomatik misyon üyeleri de girebilirlerdi. Bir gezgin, İzmir Valisinin de bir balo gecesine katıldığını yazmaktadır. Buraya gelenler nedeni ile Aristokratik bir yapısı vardır. Düzenli olarak buraya giden Türk yoktur.
Yıllık aidatı vardır. Gezginler (misafirler),üyelerden birinin referansı ile 3 aylık serbest giriş belgesini bir ücret ödemeden alabilmekte idiler. İster üye, ister misafir olun, içeri girdiğinizde kahve ikram edilir, ama yemek ve atıştırmalıklar için ücret ödenir.
Bir gezgin bu binayı geniş bir şekilde tanımlamıştır. Mobilyalar ile çok iyi dekore edilmiştir. Bina iki katlıdır. Birinci kat' ta okuma salonu, bilardo salonu, satranç ve kart oyun (en popüler kart oyunu "e'karte" adlı iskambil oyunudur) odaları ve ikili görüşme yapılabilen görüşme odaları bulunmaktadır. Kart oyunlarının bir tür kumar olduğu da söylenebilir. Kumarda çok para kazananlar olduğu gibi çok kaybedenlerde vardır. Kadınların oynadığı da bilinmektedir. Binanın ikinci katı balo salonudur. Orkestranın bulunduğu galeri de bu kattadır, muhtemelen de balo salonuna açılmaktadır.
Açılış saatleri , akşam 20.00 olarak belirlenmiş. Tüccarlar, işlerini kapatınca buraya gelir, hem gazete okur hem de yemeklerini yerler. Senede 4-8 arası balo yapılır. Bu balolar karnaval zamanları olur, eşler ile birlikte gayet şık giysiler ile gelinir, dans edilir ve eğlenilir. Balo geceleri, casino'nun kapanış sabaha karşı 04-05 sularında kapanır. Bu saatten sonra da oyun salonunda oyun oynandığı (kumar ?) notu var. Balo dönemleri dışında casino bu kadar uzun süreli açık olmayıp daha erken saatlerde kapanır. Senede 4-8 arası balo vardır. Balolar genellikle de karnaval zamanı yapılır.Dördüncü veya son balo balo genellikle maskeli balo şeklindedir, ama bir kıyafet balosu değildir. İnsanlar yine pahalı Fransız modası elbiseleri ile baloya katılırlar. Balolar' a çok zengin Rumların' da davet edilir.
Çalışanların (garson) çok iyi hizmet ederle ve garsonları yöneten daha üst düzey yöneticiler vardır.
Levanten tüccarların akşamları gelip gazete okudukları bir okuma salonu vardır. Gazeteler oldukça günceldir.
Yıllık aidatı vardır. Gezginler (misafirler),üyelerden birinin referansı ile 3 aylık serbest giriş belgesini bir ücret ödemeden alabilmekte idiler. İster üye, ister misafir olun, içeri girdiğinizde kahve ikram edilir, ama yemek ve atıştırmalıklar için ücret ödenir.
Bir gezgin bu binayı geniş bir şekilde tanımlamıştır. Mobilyalar ile çok iyi dekore edilmiştir. Bina iki katlıdır. Birinci kat' ta okuma salonu, bilardo salonu, satranç ve kart oyun (en popüler kart oyunu "e'karte" adlı iskambil oyunudur) odaları ve ikili görüşme yapılabilen görüşme odaları bulunmaktadır. Kart oyunlarının bir tür kumar olduğu da söylenebilir. Kumarda çok para kazananlar olduğu gibi çok kaybedenlerde vardır. Kadınların oynadığı da bilinmektedir. Binanın ikinci katı balo salonudur. Orkestranın bulunduğu galeri de bu kattadır, muhtemelen de balo salonuna açılmaktadır.
Açılış saatleri , akşam 20.00 olarak belirlenmiş. Tüccarlar, işlerini kapatınca buraya gelir, hem gazete okur hem de yemeklerini yerler. Senede 4-8 arası balo yapılır. Bu balolar karnaval zamanları olur, eşler ile birlikte gayet şık giysiler ile gelinir, dans edilir ve eğlenilir. Balo geceleri, casino'nun kapanış sabaha karşı 04-05 sularında kapanır. Bu saatten sonra da oyun salonunda oyun oynandığı (kumar ?) notu var. Balo dönemleri dışında casino bu kadar uzun süreli açık olmayıp daha erken saatlerde kapanır. Senede 4-8 arası balo vardır. Balolar genellikle de karnaval zamanı yapılır.Dördüncü veya son balo balo genellikle maskeli balo şeklindedir, ama bir kıyafet balosu değildir. İnsanlar yine pahalı Fransız modası elbiseleri ile baloya katılırlar. Balolar' a çok zengin Rumların' da davet edilir.
Çalışanların (garson) çok iyi hizmet ederle ve garsonları yöneten daha üst düzey yöneticiler vardır.
Levanten tüccarların akşamları gelip gazete okudukları bir okuma salonu vardır. Gazeteler oldukça günceldir.
İki adet kart yani iskambil oyunu oynanan oyun odası vardır. Oynanan kart yani iskambil oyunu, İzmirde çok oynanan . é-karte adlı oyundur. Bir çeşit kumardır. Bu oyunda çok para kaybeden ve çok para kazananların olduğu bilinir. Kadınlar bu oyuna ilgi gösterir ve oynarlar.
Orkestra için bir galerinin de olduğu, tavanında büyük bir avizenin bulunduğu dans salonu oldukça geniştir. Quadril(4 kişilk dans), Vals , Polska ve zaman zaman da İskoç dansları en sık olan danslardır.
Casin du Commerce. (Rum gazinosu, Casin de Grec)
Yan tarafta gazinoya giriş bileti görülmektedir. Rumlar tarafından kurulmuş ve daha çok Rumların gittiği bir gazinodur. Salvo's otelinden bedestene giderken deniz tarafında bulunmakta. 1850 li yıllarda gazinonun karşısında bir kilisenin yıkık duvarı bulunmaktadır yok). Uzun bir pasajdan ( 1905 planında olan Sponti pasajı olabilir) geçtikten sonra Casino'ya girilir. Rumların karnaval zamanı bura da da balolar yapılmaktadır. Balo salonu Frenk gazinosuna göre daha küçük ama orkestra için yapılmış , dans pisti bitişiğinde bir bölüm var. Kart oyun odaları ve okuma odaları var. Eğlence, Frenklerinkine göre çok daha gürültülüdür..Frenk gazinosunda olduğu gibi gazeteler gelmektedir.
Gazinoların arka taraflarında, içinden her iki yanında ağaçlar olan yılankavi (kavisli) yolun geçtiği, tepe yapacak şekilde eğimli bir bahçe bahçe veya zemini ahşap olan gezinti yeri vardır.. İnsanla, buraya gelip çevreyi seyrederler. Eğimli olan yolun sonunda etrafı akasya ağaçları ile çevrili olan yerde, 9 kuka oyunu oynarlar.
Elimizde Rum gazinosuna ait bir fotoğraf var.
1- Keel and Saddle . JOSEPH W. REVERE. BOSTON :
1872.
2- INCIDENTS OF TRAVEL IN GREECE, TURKEY, RUSSIA, AND P O L A N D.
BY JOHN G. STEPHENs, ESQ. 1839
3- CONSTANTINOPLE. BY CHARLES MAC FARLANE, ESQ. IN TWO VOLUMES.
VOL. I. 1828
4- LITTEL'S L I V I N G A G E.
CONDUCTED BY E. LITTELL
Volume XXVIII
JANUARY, FEBRUARY, MARCH, 1851. sayfa 169
5- HANDBOOK FOR TBAVELLERS
IN
TURKEY IN ASIA
INCLUDING
CONSTANTINOPLE
FOURTH EDITION, REVISEd
LONDON
JOHN MURRAY, ALBEMARLE STREET
PARIS : GALIGNANI, BOYVEAU ALEXANDRIA & CAIRO : ALEXANDRIAN BOOK COMPANY. MALTA : CRITIEN
CONSTANTINOPLE : S. H. WEISS, LORENTZ & KEIL
1878
saayfa 248
6- NEW MONTHLY MAGAZINE EDITED BY W. HARRISON AINSWORTH, ESQ.
VOL. 90. LONDON : CHAPMAN AND HALL, 193, PICCADILLY ( LATE 186 , STRAND ) . MDCCCL 1850 sayfa 21
