5 Nisan 2019 Cuma

Aya yani kilisesi (Agios İoannis) kilisesi - İzmir 1856

Aya yani kilisesi (Agios İoannis) kilisesi - İzmir 1856

 


1856 yılında, burayı bir gezgin gezer. Gezgin bayandır. Aslıbda gezgin de değilidir.
Kırım savaşı sırasında, İzmir de bulunan sarı kışla, İngilizlere askeri hastane olarak kullanılması için geçici olarak verilir. Bu hastaneye, Kırım savaşında yaralanmış ya da hastalanmış hastalar getirilmekte ve tedavi edilmektedir. Hastaların hemen tamamı, büyük cerrahi işlem gerektirmeyen veya ateşli hastalıkları olan askerlerdir.
Kadrosu İngiliz doktorlar ve İngiltere'den gelen hemşireler ve " lady " olarak tanımlanan daha çok sosyal destek amacı ile kullanılan bayanlardır.
Bu kiliseyi, 1856 yılında gezen o lady' lerden bir tanesidir. Daha sonra İzmir anılarını da bir kitapta toplamıştır. Bayan'ın adı Martha Nicol dür.
Kilisenin adını verir. St. John kilisesidir. Rumca adı ile Agios İoannis Theologos tur.
Kilisede, içeride gördüğü blok meşe ağacından oyulmuş olan İkonastasis'i anlatır. İkonastasis, İkonaların yerleştirildi pano şeklinde yapılardır. Genellik ile ağaçtan yapılır. 
İkonastasis'e hayran olur. Çok ince işlenmiştir. Blok şeklindedir ve 3 parçalıdır. İkonastasis'i uzak doğu ağaç oymalarına da benzetir. 
Kiliseden çıkıp, kilise avlusuna geçer. Orada bir ulu çınar vardır. Dini ayinden çıkanlar, bu ağacın önüne gelip, ulusal birlik (Rumların ulusal birliği) için saygı gösterirler, dua ederler.

Bu esnada, bir defin töreni olmaktadır. Tabut içinde bir kız çocuğu vardır. Beyazlar içindedir (gelinlik gibi). Töreni anlatır. Mezar, derin değildir. Yaklaşık 5-60 cm derinliğindedir. Tören bitince, mezar kapağı kapatılır. Yapılan defin işleminin sadece bir tören olduğunu belirtir. Gece, naaşın buradan alındığını bir başka yere gömüldüğünü söyler. Kitapta, cesedin burried (gömülmek)  yerine burnt (yakılmak)  yazılmış. Yani yakıldığı yazılı. Yunanistan'dan, konuyu bilen bir kişi ile görüştüm. Küçük kızların, evlenmemiş kızların vefatlarında, naaşa gelinlik benzeri kıyafetin giydirilme adetinin olduğunu ancak yakılma gibi bir adetin asla olmadığını belirtti. Muhtemelen, bir birine yazım olarak çok benzeyen iki İngilizce sözlük bir basım hatasıdır.

Ismeer or Smyrna and it's British hospital  in 1855. By a Lady ( Martha Nicol)., Sayfa 20-23


Osman Koçanaoğulları