Sarı kışla - İZMİR. 19 yüzyıl gezginlerinin notları
© Copyright Copyright dosyasını okumak için burayı tıklayınız
Bu yazıda, tarihi bilgiler yazılı değildir. Yazılanlar, burada görev yapmış bir İngiliz bayan ve gezginlerin burası ile ilgili gözlemleridir.
Gezgin Charles Mac Farlane
Charles Mac.Farlane burayı 1828 yılında, inşaat devam ederken görmüş. Frank sokağından çıkıp, bedesteni geçince (Bazaar), küçük bir alan gelir. Burada 2 katlı , eski ve tahrip olmuş ahşap bir bina (ev ) vardır. Kapısının üstüne arap alafabesi ilke yazılmış uzun bir tabela vardır. Duvarlarında, bir çk yapıştırılmış yazı vardır ( gezgin bunların kaba- çirkin ifadeler olduğunu yazmış). Burası, yeni kışla yapılıncaya kadar kullanılacak olan geçici kışladır. Kışla kapısında, kendilerini subaylar karşılar ve gayet nazik ve misafir-sever şekilde kendilerini içeri davet eder. Binanın içi, dışından daha kötüdür. Asker koğuşlarını, mutfağı görür. Bu binanın etrafında durgun ve pis sular bulunduğunu anlatır. Bir kaç adım ötede, yeni bir inşaat yapılmaktadır. Burası devasa bir kışla olacak ve daha sonraları Sarı Kışla olarak adlandırılacak binadır. Gezgin, burayı gördüğünde, binanın birinci katı tamamlanmak üzeredir. Ancak binanın çok sağlam bir yapıda olmadığını, düşman topçusunun açacağı bir kaç top atışı sonrası zarar göreceğini de bildirir. Burayı bir kaç kez daha görür. İşçilerin genellik ile Rum olduğunu, az bir ücret aldıklarını ama paralarını da zamanında aldıklarını yazar. Bu geçici kışlaya yakın bir başka geçici kışla daha olduğunu da belirtir.
Burayı anlatan ikinci
gezgin Henry A. V :post 'tur. Burayı daha önce gören Charles Mac.Farlane
den sonra görmüştür. Binanın yapısı hakkında bazı bilgiler verir. Binanın
taş ile yapıldığını ve yapıldıktan sonra sarımtırak bir sıva ile sıvandığını
belirtir (sarı kışla tanımlaması her halde bu sıvanın rengine bağlıdır). Binanın giriş kapısının kubbeli bölümü, adı
belirtilmemiş bir Yunanlı ressam tarafından freskler ile süslendirilmiştir
(tezyin edilmiş) sütün ve giriş kapıları ile süslenmiş bir binadır.
Binanın adı halen Sarı kışla değildir.
Bir başka bilgi,
bu binanın Kırım savaşı sırasında İngiliz hastanesi olarak kullanıldığı
dönemde burada hemşirelik yapmış bir bayandan gelmektedir (3). Binanın üç
katlı olduğunu yazar. Zemin kat ifadesini ve birinci kat ifadesini kullanır.
Yazıdan anlaşıldığı kadarı ile hastane olarak kullanılan yer birinci kat
tır (zemin üstünde olan kat). Binanın en büyük özelliği çok uzun koridorları ve bu koridorlara açılan
odalarıdır. Odaların boşluğa bakan tarafları pencerelidir. Birinci katta
" D " ve " E " koridorlarından söz eder. At nalı şeklinde
bir bina olması nedeni ile , her ne kadar birinci katta " F "
koridorundan söz etmese de , zemin kat ta (basement) " A ", "
"B " ve " C " koridorları olmalı diye düşündüm. Bu
noktadan hareket edersek, ikinci katta da " G ", "H " ve
" I " koridorları olmalı. Bayan, " d " ve " E
" koridorlarının dirsek (corner) yaptığı daha sonra ihtiyaç nedeni
ile koğuşa döndürülecek olan bir Chapel olduğunu belirtir. Koğuşa döndürülen
bu Chapel 19 kişilik bir ilave hasta yatağı sağlamıştır. Chapel olan bu bölümün,
Türkler tarafından elbise, üniforma deposu olarak kullanıldığını da
anlatır ( Bayan buraya geldiğinde, buranın eski bir kışla olduğunu biliyor
olmalı). Hasta koğuşuna çevrilen şapel; tavandan yere kadar camlı bölmeler
ile oluşturulmuş bir yapıdır. Uzun koridor " E " nin öbür köşesinde
, uzun süredir kullanılmamış olduğunu belirttiği bir mescit olduğunu
yazar.
İzmir 15 Mayıs 1919 tarihinde işgal edildiğinde, Sarı kışla kapısında ki kitabe, Ay-yıldız ve padişah tuğrası mavi renk' e boyanmış. (belge aşağıda)
1- Constantinople in 1828 . A
residance of sixteen months.
Charles Mac Farlane.
1829.2- A visit to GREECE AND CONSTANTINOPLE, in the year 1827 - 1828 BY HENRY A. V. 1830.
3- Ismeer, Smyrna and It's British hospital in 1855. By a lady
1856
