28 Kasım 2019 Perşembe

Şeyh Bedreddin ve Şeyh Şemseddin-İZMİR

Şeyh Bedreddin ve Şeyh Şemseddin-İZMİR



Yazının konusu olan Şeyh Bedreddin, Simavna kadısının oğlu olarak bilinen Şeyh Bedreddin olmayıp farklı bir kişiliktir.
Zaman dilimi 1880 ler gibidir.
Bu iki kişi hakkında, Halit Ziya Uşaklıgil İzmir hikayeleri kitabının " İki sima " adlı bölümünde geniş bilgi vermektedir. 
Halit Ziya Uşaklıgil, bu iki kardeşten çok etkilenmiştir. 
Bir birlerine ikiz kardeş gibi benzerler. Şemseddin Bedreddin'de 10 yaş kadar daha büyüktür. Her ikisi de ayni kıyafet içindedirler. Evleri, Tilkilikte bulunan ulu çınarın ötesinde, fakir bir semttedir. Zayıf ve soluk yüzlüdürler.
Evlerinden çıkıp dergahlarının bulunduğu Tilkilik yokuşundan çıkarken, etrafta bulunan esnaf ya da yoldan geçenler, kendilerine selam verirler. Kendileri de selamları başlarını hiç kaldırmadan alırlar.
Kendileri Nakşibendidir. Dergahları, Tilkilikte bulunan kahvehanenin karşısında bulunan yokuşun sonlarındadır (Bu yokuş eski adı ile Osmanzade yokuşudur, günümüzde ise 945 sokaktır).  Yokuş çıkılınca, önce sol tarafa sapılır, daha da ilerlenir ve dergaha varılır. Dergah ta yaşadıkları ev gibi viranedir. 
Yolda yürürler iken, Büyük şeyh Şemseddin önde, küçük şeyh Bedreddin ağabeyini 20 adım kadar arkadan takip eder. Evden beraber çıkar ve beraber eve dönerler.Yolda, bir birleri le hiç konuşmazlar. Şeyhlik babalarından kendilerine geçmiştir. Yine babaları zamanından kalan bir zenci bacı kendilerinin ev işlerini görür.
Şeyh Şemseddin, bir saat kadar sonra da Şeyh Bedreddin vefat eder. Her ikisi de seccadeleri üzerinde vefat etmişlerdi. Cenaze namazı Tilkilikte (Hatuniye camisi olmalı) kılınır. Cemaat çok kalabalıktır. Dergahlarına defnedilir. Tarif ettiği dergah, olasılıkla Emir Sultan veya emir Sultan dergahı çevrelerinde bulunan bir başka dergahtır. Bunları anlatan yazar, kabirlerinde mezar taşlarının olmadığını, belki birilerinin de mezar taşlarını yaptıracağı konusunda ümitlerini de yazar.

Basmane 1297 sokakta bulunan ve Şeyh Bedreddin türbesi yazan yer ile bu iki kardeşin bir ilgisi yoktur. Burada defnedilen kişiler farklı kişilerdir. Bu konu; Mısri dergahı - Basmane, İzmir adlı dosyada işlenmiştir.  

Burada yanıtının bulunması gereken bazı noktalar ortaya çıkıyor. Söz edilen Nakşibendi dergahı, acaba günümüz Emir Sultan türbesi midir ?, ve kabirleri hala orada mıdır ?. Bir başka Nakşibendi dergahından söz ediliyor ise, bu dergah nerededir ?





Osman Koçanaoğulları
Ekim 10  2019