2 Nisan 2019 Salı

Fuar sinemaları


Fuar sinemaları



1960' lı yıllarda fuar açıldığında, bazı pavyonlar ve kuruluşlar sinema gösterimleri yaparlardı. Benim gibi 13-14 yaşlarında birisi ve gençler için bazı sinema gösterileri çok önemli idi. Nedeni, spor ve özellikle de futbol maçları filmlerinin gösterimleri idi. Bu tür gösterimler  3 farklı pavyonun bitişiğinde bulunan açık sinema alanlarında yapılırdı. Buralarda oturacak yerlerde olurdu.
1960' lı yıllarda fuar açıldığında, bazı pavyonlar ve kuruluşlar sinema gösterimleri yaparlardı. Benim gibi 13-14 yaşlarında birisi ve gençler için bazı sinema gösterileri çok önemli idi. Nedeni, spor ve özellikle de futbol maçları filmlerinin gösterimleri idi. Bu tür gösterimler  3 farklı pavyonun bitişiğinde bulunan açık sinema alanlarında yapılırdı. Buralarda oturacak yerlerde olurdu.
Rus pavyonun da genellik ile ülkelerini tanıtan turistik filmler gösterilir, heme hemen her gün ayrıca spor müsabakaları gösterilirdi. Ruslar daha çok olimpiyat oyunlarında madalya kazandıkları Olimpiyat filmlerini gösterirlerdi. Türkçe dublajlı filmlerdi. Bu filmlere denk geldiğimizde pek memnun olurduk.
İknci önemli yer İngiltere pavyonu bitişiğinde bulunan gösteri yeri idi. Genellik ile Kraliçe ve kraliyet ailesinin gezilerini gösteren BBC kaynaklı ve İngilizce olan filmler gösterilirdi. Dil, ingilizce idi. Çok sık olmamakla birlikte İngiliz lig maçlarını da gösterirlerdi. Denk geldiğimiz de kendidmizi şanslı hissederdik. Burası kaskatlı havuzun olduğu yerde, eski TRT binasının bitişiğinde idi. Çok ayak altı olduğundan, genellik ile oturacak yer bulamazdık.

En önemlisi Pirelli pavyonu idi. Burası fuar 26 kapısından girip Basmane yönüne ilerler iken, solda hemen bir dönem minyatür trenin çalıştığı, günümüzde koşu pisti olan yerin bitişiğinde idi. Dünya kupası filmi gösterilirdi. Belirli bir saatte başlardı. Erkenden yer bulup oturmak için gider, oturur ve filmin başlamasını beklerdik. Her gece bu program vardı. Defalarca ayni maçları izlerdik. Maçları ezberlemiş olurduk. Maçı anlatan Halit Kıvanç idi. En son 1970 li yıllarda ki dünya kupasını izlemiştim. Daha sonra da bu gösteriler olmadı. Dünya kupasının olmadığı yıllarda, yinede hem ülkemiz hemde dış ülkelerin lig maçları ( genellik ile İngiliz ligi) maçları gösterilirdi. O yılların futbol dünyasının önemli isimlerini hep orada öğrendim.








Bunun dışında daha bir çok böyle film gösterimi yapılan yerler vardı. Genellik ile reklam filmleri olur, arasına da çizgi film ler eklenmiş olurdu. 1960' lı yılların sonunda İtalyan pavyonunun çatısında film gösterimleri olurdu. İlgimi çekmezdi ama, orada oturup Fuarı yükseklerden seyretmek pek hoşuma giderdi.
Bu güzel anılarımın yanında açıkçası çok ta korktuğum bir olay yaşadım. Galiba Ortaokul 2.ci sınıfta idim. Yıl 1964. Tarihi iyi biliyorum. Kıbrıs olaylarının olduğu yıldı. O hafta Heykelde Kıbrıs olayları için " ya ölüm, ya taksim "  mitingine gitmiştim. Yaşım 13. Mitingde konuşanlardan birisi ortanca ağabeyimin arkadaşı idi. İsmini hala hatırlarım. Ağabeyim de o mitingde görevli idi. O hafta içinde idi galiba, Fuara gittim. Girişte elime bir kağıt tutuşturuldu. Kağıtta, Kıbrıs olayları anlatılıyor, Amerika-Rusya ve Mısır  pavyonlarının ziyaret edilmemesi isteniyordu. Bir anlam veremedim. Fuarda, gençlerin toplanarak yürüyüş yaptıklarını gördüm. Her gün yaptığım gibi pavyonları daha önce defalarca gezmiş olmama rağmen yine gezdim. O yıllarda Pirelli  pavyonu var mı idi hatırlamıyorum. Rus pavyonunu tekrar gezdim ve bitişiğinde ki sinema alanında dinlenmek için oturdum. Önce turistik bir film seyrettim. Arkasından spor filmi gösterimi başladı. Ben de kaldım.  Birden, her taraftan taşlar yağmaya başladı, sinema makinelerinin olduğu bölüm ( 3 tane makine vardı diye hatırlıyorum) tahrip edildi. Ben ve diğer izleyiciler ne olduğunu anlamadık. Öylece kaldık. Film  bobinleri parçalandı, etraf metrelerce filmler ile doldu. Bir kısmını yaktılar. 4-5 dakika sürdü, sonra kalabalık çıkıp gitti. Polis geldi ama zaten artık olay yoktu. Kaçarcasına çıktık. Baktım kalabalık Amerikan pavyonu önünde pavyonu taşlıyorlardı. Son sürat eve gittim. Çok korkmuştum.
3-4 gün fuara gitmek hiç aklıma gelmedi.
30 Aralık 2017

Osman   Koçanaoğulları