Makedonyada Müslüman-Hristiyan çekişmesi, Daha doğrusu Makedon-Arnavut çekişmesi.
Yıl galiba 2014. Büyük oğlumla ata topraklarımızı ziyarete gidiyoruz. Kosova-Sırbistan çatışmaları bitmiş, ortada savaş hali yok ama, soğukluğu hissedebiliyorsunuz. Üsküpte ciddi bir şekilde TİKA tarafından yapılan cami restorasyonları var.
Gezimizin ilk günü. Üsküp. Önce Matka kanyonuna gittik. Giderken dağın tepesinde kocaman bir haç, gece ışıklandırılıyor. Mihmandarımız bir ekonomist, iş olmayınca bu işi yapıyor, lüks arabası var. Bir program ,ile gezdiriyor. Entelektüel biri, Makedon. Yolda Arnavut köylerinden geçiyoruz. Arnavut köyü olduklarını, evlerde hatta cami minarelerinde olan Arnavutluk bayraklarından anlıyoruz. Sonra bir başka köy ya da semtten geçerken Sırbistan bayrağını görüyoruz. Üsküpün merkezide de devasa bir Makedonya bayrağı, İskender, Filip heykelleri. Burada bir de modern yapılar var.
Cuma günü idi. Balkan Ninnisi dizisinde olduğu gibi, oranın en bilinen köftecisine gittik. O dönemde, paramız çok değerli, yedik içtik, 3 kişi idik ve bize bedava gibi geldi.
Türk çarşısına çıktık. Ortada bir terslik vardı. Ortalık polis kaynıyordu. Makedonya da asker yok sadece polis var. Arnavut gençler toplanmış, Osmanlı camilerinin önünd namaz kılacaklar, Cuma namazı ama amaçları namaz kılmak değil,i olay yaratmak. Polis te isin vermiyor ama Arnavutlar ısrarcı. O sırada camiden biri çıktı, toluluğu yanına çağırdı, onalara bir şeyler söyledi, topluluk dağıldı. Tercümana sordum, ne olduğunu anlamadığını söyledi. Camiye doğru giderken, mihmandar "camiden çıkıp konuşan kişinin, İmam olduğunu ve Türk soylu " olduğunu söyleyip, topluluğa nasihat ettiğini, dini mekanların protesto yeri değil Allaha ulaşma yerleri olduğunu söyleyip, aynen " defolun gidin " dediğini söyledi. Konuşmayı hem Arnavutça , hem Makedonca hem de Türkçe yapmış. Ortalık sessizleşti.
Olay üzerine mihmandrımız bazı şeyler anlattı.
Makedonyada Yugoslavya parçalanmasından sonra Arnavutlarda ortaya milliyeçi duygular ile birlikte dini duyguların öne çıktığını anlattı. Arap ülkelerinin sorumlu olduğunu anlattı. Gerçekten her köyde , 10 haneli köylerde bile cami var ve hepsi ayni mimari yapıda. Ülkemizde de böyle cam,iler görülmeye başladı. Bu cami yapma olayı başlayınca Makedonlarda her dağa, her tepeye böyle devasa haçlar, kiliseler yapmaya başlamış. Resmen bir yarış var. Buralara çok para harcandığını anlattı.
Günlük yaşamda, sıkıntı her iki tarafta da var olan eğitim ve kültürsüzlük ön planda. Bu durum ve işsizlik, olayların çıkış nedeni. Bir de Makedonyanın o yıllarda kara para aklama merkezi olduğunu da anlattı. Makedonya, Kosova ya gidenler bu durumu görecekler.
Türkleri sordum. Çok samimi olarak, hiç bir şekilde olaylara karışmadıklarını, bu nedenle de Arnavutların Türklere bozulduğunu ama yine de Türklere çok saygı duyduklarını anlattı. 1 Türkler" Makedonyanın harcıdır, kültürü ile harcıdır dedi. Bu anlattıklarında çok samimi idi. Ayni sözleri, kaldığımız otelde de duydum.
Daha sonra Türk kanallarının , bu coğrafyada ne kadar çok izlendiğini, Arnavut kökenli hatta Makedon kökenli çocukların nasıl güzel Türkçe konuştuklarını yazacağım. Yazmam da gerekecek.
Fotoğraflar, internet kaynaklıdır. Daha sonra kendi fotoğraflarımı eklerim. Oralara gidecekler, çok sayıda fotoğraf çeksinler hatta bana bile gönderebilirler. Kosova olaylarının yaşandığı yerleri görsünler, fotoğraflasınlar, Arnavut şehitliklerini görsünler, belgelesinler isterim.
Yazmaya devam.
