Basmane, Yerin altında bulunan tarih
Burası, Basmane de
bulunan antik yerleşim alanlarından sadece bir tanesi.
Yerleşimi Basmane 1296 sokağında bir yer. Eskilerin Evliyazade yokuşu adını verdikleri ve günümüz 1296 sokak yokuşunun bittiği yer. Çorakkapı camisi karşısından girecek olursanız, yani günümüzde bilinen otellerin sokağının sonu. Yokuşun bitiği yerde Evliyazade mesciti var.
Bu alan benim çocukluğumda yüksek duvarlar ile çevrili sokağa bakan tarafında her daim kilit altında olmayan çift kanatlı demir kapısı olan bir yer idi. Yıl 1960 başı. Arsa durumunda idi ama zemin karoları ve binanın ilk katına ait oda duvarlarının pencerelere kadar olan bölümleri duruyor idi. Kapı eşikleri de vardı. Buralarının zemini, evimizin zemin katında ki gibi geometrik desen olan kahverengi ve mavi renkli karolar ile döşeli idi. Yine büyüklerimden duyduğum, konak yıkılmadan önce 2 katlı olduğudur. Buraya girer çıkar, top oynardık. Ben sizlere hatırımda kaldığı kadarı ile o yıllara ait bir kroki de ekleyeceğim. Eksiklikleri olabilir. Bu alan daha önceleri bir konak. Çok eski yıllarını bilen büyüklerimden biliyorum. Evliyazade ailesine ait bir konak olduğu, hatta burasının Adnan Menderes' in kayınpederine ait olduğu söylenirdi. 60 lı yılların ortalarında hurda deposu olarak kullanılmaya başlandı. Duvarlar yıkılmadı ama, eskisine göre çok daha büyük olan , hatırladığım kadarı ile de devasa sürmeli demir kapı yapıldı. Bu alan, günümüzde artık otopark. Aşağıda bulunan fotoğraf otopark inşaatının bittiği döneme ait. Atilla Özdemir bey' e at bir fotoğraf. Kullanım iznini verdi. Kendilerine teşekkür ediyorum. Fotoğrafın tarihi 2012. Artık otopark var. Çukur olarak görülen yer, antik yerleşim alanı. Günümüzde ne durumdadır bilmiyorum.
Bu alan benim çocukluğumda yüksek duvarlar ile çevrili sokağa bakan tarafında her daim kilit altında olmayan çift kanatlı demir kapısı olan bir yer idi. Yıl 1960 başı. Arsa durumunda idi ama zemin karoları ve binanın ilk katına ait oda duvarlarının pencerelere kadar olan bölümleri duruyor idi. Kapı eşikleri de vardı. Buralarının zemini, evimizin zemin katında ki gibi geometrik desen olan kahverengi ve mavi renkli karolar ile döşeli idi. Yine büyüklerimden duyduğum, konak yıkılmadan önce 2 katlı olduğudur. Buraya girer çıkar, top oynardık. Ben sizlere hatırımda kaldığı kadarı ile o yıllara ait bir kroki de ekleyeceğim. Eksiklikleri olabilir. Bu alan daha önceleri bir konak. Çok eski yıllarını bilen büyüklerimden biliyorum. Evliyazade ailesine ait bir konak olduğu, hatta burasının Adnan Menderes' in kayınpederine ait olduğu söylenirdi. 60 lı yılların ortalarında hurda deposu olarak kullanılmaya başlandı. Duvarlar yıkılmadı ama, eskisine göre çok daha büyük olan , hatırladığım kadarı ile de devasa sürmeli demir kapı yapıldı. Bu alan, günümüzde artık otopark. Aşağıda bulunan fotoğraf otopark inşaatının bittiği döneme ait. Atilla Özdemir bey' e at bir fotoğraf. Kullanım iznini verdi. Kendilerine teşekkür ediyorum. Fotoğrafın tarihi 2012. Artık otopark var. Çukur olarak görülen yer, antik yerleşim alanı. Günümüzde ne durumdadır bilmiyorum.
Aşağıda, burasının
2018 yılına ait uydu görüntüsü var. Google map üzerinden geri tarihlere kadar giderek bakılacak olursa bu alandaki zaman içinde oluşan değişiklikleri görmek mümkün.
Bunları neden yazım.
Bu bölgeler, İzmirin geçmişini görebileceğimiz, yer altında kalmış, üzerine
yeni yerleşimlerin yapılmış olduğu alanlar. Bu yeni yerleşimler yapılmaya
başlandığında, bu bölgeler sadece bir tepe olmalı. O dönem inşaatlarında günümüzde
olduğu gibi derin temel yapımı olmadığından, bu kalıntılar da bozulmadan
altta kalabilmiş
Burası ile ilgili olarak, çocukluğumda gördüğüm ve daha sonra metro yapımı ile ortaya çıkan bazı olayları aktaracağım. Metro inşaatı yapımı sıraları, Fevzi paşa bulvarı kazılarının başladığı dönem. Klinikte oturuyorduk. Arkadaşlara " çocuklar, bu metro yapımını anıtlar kurulu durdurur " dedim. Bunun bana göre bir nedeni vardı. Küçüktüm, bu bulvar beton yola döndürülüyor idi. Günümüz İkbal İş hanının tam karşısında bulunan 1295 sokağın bulvara açıldı yer derin bir şekilde kazılmıştı. Yokuştan aşağı inen , su boruları ve künkler değiştirilip bulvar içinde ki ana borulara bağlanıyor idi. Merak bu ya. Akranlarım ile birlikte açılan o çukurun başına toplandık. Ortalıkta bir sürü mermer sütunlar ve çanak çömlek parçaları vardı. Oradan ufak kandil alanlar bile oldu. Görevliler anında bizi oradan kovaladılar. Sonrasını bilmiyorum. Korkudan bir daha gitmedim. Bu beton yapım aşamasında, dökülen betonu yüzeye yayan bir araç vardı. Etrafta bulunanlar bu aracın askeriyeye ait olduğunu söylemişlerdi.
Klinikte metro yapımı ile ilgili söylediklerimden bir kaç ay sonra, genç bir arkadaşımız elinde bir gazete ile geldi. " Abi, o zaman bu anıtlar kurulu sözüne inanmamıştım, ama bak gerçekmiş " dedi. Gazetede , metro yapımı sırasında tarihi eserler çıktığı, metro kazısının, inceleme yapılıncaya kadar durdurulduğu yazılı idi. Cadde üzerinde yapılan modern binaların temel kazılarında acaba neler çıktı, hiç bilmiyorum.
Eski şifa hastanesi ve bitişiğinde bulunan banka binaları kaç yılında yapıldı, tam olarak bilmiyorum. Bu iki binanın olduğu alanda, 1960 lı yılların ilk yarılarında Zirai donatım mağazası vardı
Tüm hatırladıklarım bunlar. Hata var ise veya katkınız var ise lütfen yorum bölümüne yazınız.
Burası ile ilgili olarak, çocukluğumda gördüğüm ve daha sonra metro yapımı ile ortaya çıkan bazı olayları aktaracağım. Metro inşaatı yapımı sıraları, Fevzi paşa bulvarı kazılarının başladığı dönem. Klinikte oturuyorduk. Arkadaşlara " çocuklar, bu metro yapımını anıtlar kurulu durdurur " dedim. Bunun bana göre bir nedeni vardı. Küçüktüm, bu bulvar beton yola döndürülüyor idi. Günümüz İkbal İş hanının tam karşısında bulunan 1295 sokağın bulvara açıldı yer derin bir şekilde kazılmıştı. Yokuştan aşağı inen , su boruları ve künkler değiştirilip bulvar içinde ki ana borulara bağlanıyor idi. Merak bu ya. Akranlarım ile birlikte açılan o çukurun başına toplandık. Ortalıkta bir sürü mermer sütunlar ve çanak çömlek parçaları vardı. Oradan ufak kandil alanlar bile oldu. Görevliler anında bizi oradan kovaladılar. Sonrasını bilmiyorum. Korkudan bir daha gitmedim. Bu beton yapım aşamasında, dökülen betonu yüzeye yayan bir araç vardı. Etrafta bulunanlar bu aracın askeriyeye ait olduğunu söylemişlerdi.
Klinikte metro yapımı ile ilgili söylediklerimden bir kaç ay sonra, genç bir arkadaşımız elinde bir gazete ile geldi. " Abi, o zaman bu anıtlar kurulu sözüne inanmamıştım, ama bak gerçekmiş " dedi. Gazetede , metro yapımı sırasında tarihi eserler çıktığı, metro kazısının, inceleme yapılıncaya kadar durdurulduğu yazılı idi. Cadde üzerinde yapılan modern binaların temel kazılarında acaba neler çıktı, hiç bilmiyorum.
Eski şifa hastanesi ve bitişiğinde bulunan banka binaları kaç yılında yapıldı, tam olarak bilmiyorum. Bu iki binanın olduğu alanda, 1960 lı yılların ilk yarılarında Zirai donatım mağazası vardı
Tüm hatırladıklarım bunlar. Hata var ise veya katkınız var ise lütfen yorum bölümüne yazınız.
Osman Koçanaoğulları
